TYTUŁ PROJEKTU: Dziedzictwo archeologiczne regionów szansą na rozwój turystyki
PARTNER WIODĄCY: Muzeum Podkarpackie w Krośnie
PARTNER PROJEKTU: Krajoznawcze Muzeum w Hanuszowcach n/Toplą.
DOFINANSOWANIE DLA PROJEKTU Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU REGIONALNEGO:
Całkowita wartość projektu: 887.734 EUR.
Wartość dofinansowania dla Partnera Wiodącego wynosi 519.702 EUR, z czego 85% to środki UE, a 15% wkład własny.
TERMIN REALIZACJI PROJEKTU: 2013-2014
OPIS PROJEKTU:
Projekt zakładał utworzenie dwóch nowych atrakcji turystycznych - w Skansenie Archeologicznym Karpacka Troja w Trzcinicy wybudowanie platformy widokowej, a w Krajoznawczym Muzeum w Hanuszowcach n/Toplą parku archeologicznego.
Platforma widokowa jest wybudowana w najwyżej położonej części Skansenu, kilkadziesiąt metrów na zachód od Wałów Królewskich. Budowla składa się z sześciu kondygnacji. Jej wysokość sięga 44 m, zaś poziom obserwacyjny dostępny dla turystów znajduje się na wysokości 19,80 m i drugi na wysokości 33 m. Wejście na platformę stanowi integralną część zwiedzania Skansenu, co pozwoli turystom całościowo spojrzeć na Karpacką Troję, podziwiać monumentalizm grodziska i geniusz inżynieryjny naszych przodków.
Platforma została udostępniona zwiedzającym w czerwcu 2014 r. Ze względu na położenie oraz walory krajobrazowe regionu stanowi doskonały punkt obserwacyjny pozwalający podziwiać rozległe obszary Beskidów, Pogórzy Karpackich i Dołów Jasielsko-Sanockich. Przy dobrej pogodzie i odpowiedniej przejrzystości powietrza turyści mogą dostrzec nawet odległe o ponad 100 km pasmo Tatr. Znajdująca się tam kamera internetowa umożliwia obserwowanie tego, co dzieje się w Skansenie z każdego punktu na świecie – www.karpackatroja.pl. Piękno Podkarpacia można podziwiać przez zainstalowane na platformie lunety.
W Hanuszowcach projekt zakładał wybudowanie Archeoparku, obejmującego rekonstrukcje budownictwa mieszkalnego i obronnego, którego zakres chronologiczny sięga od epoki kamienia po średniowiecze. Zrekonstruowano pięć domostw (paleolityczne, neolityczne, z epoki brązu, z okresu lateńskiego i wczesnego średniowiecza), które zostały wyposażone w przedmioty codziennego użytku, charakterystyczne dla danej epoki. Całość otoczono palisadą. Powierzchnia Archeoparku wynosi 3500 m2. Dla zwiedzających przygotowano ścieżki umożliwiające łatwe i komfortowe zwiedzanie.
W ramach inauguracji działalności Archeoparku Muzeum w Hanuszowcach, korzystając z doświadczenia pracowników Muzeum Podkarpackiego w Krośnie i Skansenu Archeologicznego w Trzcinicy oraz własnych zorganizowało festyn archeologiczny, który popularyzował dziedzictwo archeologiczne oferując uczestnikom bezpośredni udział w rekonstrukcji niemal wszystkich elementów pradziejowej rzeczywistości.
Na koniec realizacji projektu odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa, jeden dzień w Hanuszowcach, drugi w Trzcinicy. Jej uczestnicy - muzealnicy, przedstawiciele świata nauki i polityki, przedstawiciele organizacji turystycznych, touroperatorzy i przewodnicy - zapoznali się z nowymi atrakcjami, które stanowią obowiązkowy punkt wycieczek organizowanych na terenie pogranicza.
Wydano drukiem folder informacyjny i materiały z konferencji.
Wykonawca robót budowlanych - Krośnieńskie Przedsiębiorstwo Budowlane w Krośnie S.A.
Kierownik budowy mgr inż. Grzegorz Piątek
Inspektor Nadzoru Krośnieńska Dyrekcja Inwestycji Sp. z o.o.
Inspektorzy Nadzoru: mgr inż. Krzysztof Łopatkiewicz, mgr inż. Tadeusz Zygmunt
Koordynator projektu mgr inż. Mariusz Chmiel
Platformę zaprojektowała Pracownia Architektury i Konstrukcji „ArchiMark” Marek Laskoś w Krośnie.
Zespół Projektowy wystąpił w składzie: mgr inż. arch. Marek Laskoś, mgr inż. arch. Roman Zimka, inż. Władysław Świeboda, mgr inż. Krzysztof Nowak, mgr inż. Henryk Kalisz, inż. Jan Woźniak, mgr inż. arch. Krzysztof Habrat.
Na realizację platformy składały się roboty przygotowawcze (przygotowanie terenu pod budowę, drogi dojazdowej i ogrodzenia, placu budowy, zaplecza budowy), roboty budowlane (wykonanie fundamentów – prace ziemne zbrojeniowe, szalowanie, betonowanie), wykonanie konstrukcji platformy (przygotowanie konstrukcji, montaż konstrukcji stalowej, montaż podestów z blachy, montaż barierek, pokrycie dachu blachą), roboty wykończeniowe (rynny, rury spustowe, oświetlenie, posadzka z płytek GRES), wykonanie dróg i chodników (droga dojazdowa, chodnik, schody terenowe, zabezpieczenie skarpy, ogrodzenie) rozbiórka drogi i tymczasowego ogrodzenia, uporządkowanie terenu budowy oraz wykonanie linii kablowej do monitoringu i oświetlenia platformy widokowej.
Głównym celem projektu było stworzenie nowych atrakcji turystycznych na terenie pogranicza polsko-słowackiego, co przełożyło się na wzrost turystycznej atrakcyjności regionów i ich integracji.
Stworzone zostały nowe możliwości aktywnego spędzania wolnego czasu dla mieszkańców obu regionów.
Cele szczegółowe to stworzenie nowych możliwości do badań nad przeszłością regionów oraz edukacji archeologicznej i historycznej, wzmocnienie więzi partnerskich i stworzenie nowych perspektyw współpracy transgranicznej pomiędzy partnerami projektu i współpracującymi z nimi podmiotami oraz wzrost dochodów z turystyki i przemysłów czasu wolnego w regionach.
Działania i etapy realizacji projektu:
W działaniach w ramach realizacji projektu zgrupowane zostały w 3 zasadnicze etapy oraz etap przygotowawczy.
W ramach etapu przygotowawczego zwieńczonego złożeniem wniosku aplikacyjnego partnerzy kilkakrotnie spotykali się, aby omówić szczegóły projektu. Wspólnie analizowano bieżącą sytuację i problemy, definiowano potrzeby, dopracowywano wspólną wizję projektu, dzielono obowiązki. Każdy z partnerów przygotowywał niezbędne dokumenty, w tym dokumentację techniczną dot. własnego komponentu projektu. Partnerzy wspólnie sporządzili wniosek aplikacyjny oraz skonstruowali budżet i harmonogram rzeczowo-finansowy. Zasadnicza faza realizacji projektu obejmowała działania z zakresu zarządzania i koordynacji projektu, realizacji budowy platformy widokowej w Trzcinicy i Archeoparku w Hanuszowcach oraz promocji.
Etap inwestycji podzielony został na 4 działania, kluczowe to budowa platformy widokowej w Trzcinicy oraz Archeoparku w Hanuszowcach. Działania najkosztowniejsze i najbardziej złożone, obejmowały również zakup i montaż niezbędnego wyposażenia dla każdego z obiektów. W przypadku platformy lunety pozwalające na bardziej skrupulatną "eksplorację" krajobrazu z poziomu obserwacyjnego oraz kamerę przekazującą obraz bezpośrednio do internetu.
Archeopark w Hanuszowcach wyposażony został w repliki odzieży, broni i przedmiotów codziennego użytku doskonale obrazujących rozwój cywilizacyjny w poszczególnych epokach. Działania z zakresu promocji i informacji obejmowały wykonanie i montaż tablic informacyjnych oraz pamiątkowych wg wytycznych zdefiniowanych w dokumentach programowych, prowadzenie bezkosztowej kampanii informacyjnej poprzez aktualizacje obrazujące postępy w realizacji projektu na stronach internetowych partnerów, udzielanie wywiadów prasowych oraz organizowanie spotkań, prelekcji i odczytów. W celach informacyjnych strona polska przygotowała folder prezentujący platformę widokową oraz jej walory, natomiast strona słowacka informacyjny materiał o Archeoparku.
Ważnym elementem tego etapu była konferencja naukowa i festyn zorganizowany w Hanuszowcach w ramach inauguracji działalności placówki. Na podsumowanie partnerzy wspólnie zorganizowali 2-dniową konferencję, z udziałem przedstawicieli branży turystycznej, środowisk naukowych i władz lokalnych.
Projekt realizowany wspólnie przez Muzeum Podkarpackie w Krośnie i Muzeum w Hanuszowcach jest projektem unikatowym, innowacyjnym i pionierskim. Wykorzystuje bowiem dziedzictwo archeologiczne jako pozostałość po kulturach i ludach, które przed setkami, a nawet tysiącami lat, nie znały barier politycznych funkcjonujących obecnie. Projekt ma za zadanie podkreślenie panującej wówczas spójności terenu pogranicza, istniejącego pomimo problemów komunikacyjnych wynikających z geografii terenu. Jednocześnie poprzez ukazanie podobieństwa i jedności wynikających z faktu zamieszkiwania tego obszaru przez przedstawicieli tych samych kultur, chce zaakcentować konieczność przynajmniej częściowego powrotu do tamtej sytuacji poprzez obecną współpracę transgraniczną na wielu płaszczyznach, w tym na płaszczyźnie turystyki.
