23.09 br. odbyła się wideokonferencja Narodowych Koordynatorów Strategii UE dla regionu Morza Bałtyckiego oraz przedstawicieli Wspólnego Komitetu Programującego programu Interreg Region Morza Bałtyckiego na lata 2021-2027. Poniżej przesyłamy informację po spotkaniu.

Głównym celem konsultacji Narodowych Koordynatorów (NK) z członkami Wspólnego Komitetu Programującego programu Interreg Region Morza Bałtyckiego (JPC IBSR) była wymiana informacji nt. potrzeb NK w zakresie wsparcia technicznego wdrażania Strategii UE dla regionu Morza Bałtyckiego (SUERMB) w przyszłej perspektywie finansowej. Tłem spotkania są plany NK dotyczące utworzenia Baltic Sea Strategy Point (BSP), który od 2022 r. pełniłby funkcję quasi Sekretariatu na rzecz głównych interesariuszy Strategii, zgodnie z zapisami zrewidowanego Planu Działania SUERMB. 

Przedstawiciel DE PREZ w gronie NK przybliżył członkom JPC IBSR najważniejsze elementy nowego Planu Działania. Poinformował o likwidacji działań horyzontalnych Zdolności, Sąsiedzi i Klimat oraz o planowanym przejęciu ich zadań przez BSP, względnie pozostałe obszary tematyczne (Klimat). Przedstawił wstępne założenia dotyczące zakresu zadań BSP, które zostały wypracowane w gronie NK. Wskazał na głosy p.cz. opowiadające się za pomocniczą rolą BSP (BSP nie powinien być obciążony zbyt dużą ilością prac organizacyjno - logistycznych). Wskazał, że nie jest planowany wzrost kosztów działania BSP w stosunku do dotychczasowych wydatków na działalność podmiotów, wykonujących zadania przyszłego BSP (szacunkowe wyliczenia to 2,6 mln EUR). Wskazał, że wstępnie planowane jest zatrudnienie ok. 4-5 osób. Wybór BSP ma się odbyć na zasadzie transparentnego i dostępnego dla wszystkich konkursu. Mają obowiązywać dotychczasowe reguły, stosowane przy projektach finansowanych przez IBSR (partner wiodący + co najmniej 2 partnerów ulokowanych w różnych p.cz.). Zapewnił, że projekt Let’s Communicate, wykonujący dotychczas działania komunikacyjne na rzecz SUERMB, a w okresie przejściowym w 2021 r. mający wykonywać dodatkowe zadania przejęte po działaniach horyzontalnych Zdolności i Sąsiedzi, nie będzie faworyzowany w procedurach konkursowych.       

Reprezentant Komisji Europejskiej (DG REGIO) przedstawił stan konsultacji projektu zrewidowanego Planu Działania w ramach Komisji Europejskiej. Ostateczna publikacja dokumentu jako tzw. Staff Working Document, równoznaczna z jego przyjęciem, planowana jest za około 1,5 miesiąca (w listopadzie br.). Poinformował o wątpliwościach zgłoszonych przez służby prawne Komisji co do utrzymania części opisowej dotyczącej finansowania Strategii.

Przedstawiciel Instytucji Zarządzającej/Wspólnego Sekretariatu IBSR w Rostocku przedstawił stan prac nad nowym programem Interreg Region Morza Bałtyckiego na lata 2021-27. Wskazał, że Sekretariat analizuje wyniki konsultacji społecznych dot. zakresu tematycznego programu. Na początku grudnia br. planowane jest przedstawienie jego pierwszego projektu. Po rundzie konsultacji narodowych w p.cz. (kwiecień – maj 2021 r.), w drugiej połowie 2021 r. planowane jest przekazanie programu do Komisji Europejskiej i jego ostateczne zatwierdzenie. Pierwszy nabór planowany jest pod koniec 2021 r.

Najważniejsze kwestie, które wyłoniły się w toku dyskusji:

• Konkurs na BSP ma być otwarty dla jak najszerszego grona potencjalnych interesariuszy (instytucji centralnych, samorządowych, regionalnych, akademickich, etc.). Szczegółowe kryteria konkursowe, które mają zostać wypracowane przez Narodowych Koordynatorów, będą podlegały akceptacji Komitetu Monitorującego IBSR.
• Nie ma planów co do zmian w zakresie sposobu finansowania pomocy technicznej z programu IBSR 2021-27 dla Koordynatorów Obszarów Tematycznych oraz Dorocznego Forum. 
• Nie przewiduje się kontynuacji mechanizmu finansowego seed money facility.
• Przedstawiciel BSP mógłby brać udział w przyszłych połączonych spotkaniach NK i JPC IBSR.

Wnioski: 

1. Spotkanie było pierwszą okazją do przedstawienia członkom Wspólnego Komitetu Programującego programu Interreg Region Morza Bałtyckiego 2021-2027 zakresu i planowanego kształtu przyszłego wsparcia technicznego dla SUERMB. Było to o tyle istotne, że po raz pierwszy w historii SUERMB, funkcje dotyczące komunikacji, budowania zdolności, koordynacji i zarządzania zostaną scentralizowane w ramach Baltic Sea Strategy Point.
2. Z perspektywy Polski byłoby wskazanym, aby w konsorcjum tworzące BSP była zaangażowana polska instytucja. Pozwoliłoby to na jeszcze lepsze usieciowienie krajowych podmiotów w  architekturze współpracy bałtyckiej oraz stanowiłoby ważny instrument wpływania na kształt relacji wielostronnych w regionie.  

Spotkaniu po stronie JPC IBSR przewodniczyła Pani Iruma Kravale z łotewskiego Ministerstwa Środowiska i Rozwoju Regionalnego. W imieniu Narodowych Koordynatorów uzgodnione wcześniej stanowisko referował Pan Simon Stermann (DE MSZ) reprezentujący niemieckie przewodnictwo w gronie NK.  

Wsparcie techniczne m.in. dla Koordynatorów Obszarów Tematycznych oraz finansowanie Dorocznych Forów SUERMB pochodzą z programu IBSR. 

Cztery obszary działania, tzw. work packages (Management, Communication, Coordination, Capacity Building).